Verkeersveilig voor mens ? Dodelijk voor wild !

Wat is de impact op de verkeersveiligheid?

Stef Willems, van VIAS Institute (verkeersveiligheid) spreekt zich niet uit over de keuze tussen een GMT+1 of GMT+2.

(uit: reportage van Michaël Torfs, Wim De Maeseneer, za 27 okt 2018)

U had misschien al eens gehoord dat elke switch een (weliswaar tijdelijke) negatieve impact heeft op onze verkeersveiligheid. Dat klopt: zo zien we bij de overschakeling naar de zomertijd een tijdelijke stijging in het aantal verkeersongevallen, omdat het bioritme van de mensen verstoord is, en ze vroeger moeten opstaan.

Er zijn meer ongevallen tijdens de ochtendspits en minder 's avonds, maar de stijging 's morgens (+54 %, weliswaar in week 1 na de overgang) is veel groter dan de daling 's avonds. "De balans is dus negatief op zeer korte termijn", besluit VIAS Institute op basis van een analyse. Vanaf de tweede week is de impact al minder voelbaar, en op langere termijn herstelt alles zich in de zomer, om uiteindelijk op betere cijfers af te klokken. Maar dat is op zich logisch, omdat het in de zomer nu eenmaal lang licht is. "Omgekeerd, bij de switch naar het winteruur in de herfst, zijn er dan weer iets meer ongevallen met voetgangers in de avondspits", legt Stef Willems uit.

We weten eigenlijk niet wat het zou geven mocht de omschakeling verdwijnen.Je zou dan kunnen concluderen dat het verdwijnen van die wissel twee keer per jaar een goede zaak is, maar dat weten we eigenlijk niet, zegt Willems: "We weten immers niet hoe we ons gedrag dan zouden aanpassen. Zouden we bij een permanent zomeruur bijvoorbeeld meer met de fiets gaan rijden?"

Er is te weinig of geen wetenschappelijk materiaal voorhanden hierover, zegt Willems: "We hebben geen studie over wat het zou geven mocht het uur niet meer veranderen. Het is ook onmogelijk om het effect dat we nu zien, te isoleren. Er bestaan geen simulatiemodellen."

Willems besluit daarom: laat een beslissing over het afschaffen van het zomeruur niet afhangen van verkeersveiligheidsoverwegingen.

Michigan State University, onderzoek verschenen in Journal of Applied Psychology. (nov 2009)

De maandag nadat het zomeruur intreedt en we een uur slaap opgeven om het in de winter pas terug te winnen, ligt aan de basis van een toegenomen aantal bedrijfsongevallen. Volgens de onderzoekers werden er op die bewuste maandag 5,7% meer bedrijfsongevallen opgetekend dan op een gewone werkdag. Op de maandagen die daarop volgden werden niet meer ongevallen genoteerd.
De auteurs van de studie schrijven het toegenomen aantal ongevallen toe aan het gebrek aan slaap tijdens de overgang, omdat arbeiders die nacht gemiddeld 40 minuten minder slapen dan tijdens vergelijkbare nachten.

Professor Hugo Poppe, Universiteit Leuven.

"Bij de invoering van de zomertijd, valt de ochtendspits middenin het koudste punt van de dag. Dit verhoogt het risico op verkeersongelukken. De avondspits start op het warmste moment van de dag."

Professor Gerard Kerkhof, universiteit Leiden.

"Het vooruitzetten van de klokkentijd verhoogt het risico op verkeersongelukken door slaperigheid."

Beauvais Consultants

"In het rapport van Beauvais Consultants met de titel "Impact van de zomertijd op de gezondheid", wordt gewezen op de toename van slaap- en kalmeermiddelen na de uursverandering eind maart."

Professor Verstraete (UZ Gent)

"Ruim 20% van de Belgen slikt kalmeermiddelen, slaapmiddelen en antidepressiva, waardoor bijna 1 op 10 bestuurders licht tot zwaar verdoofd achter het stuur zit."

EEN DONKERE ZIJDE VAN ZOMERUURTIJDEN
VERKEERSSLACHTOFFERS BIJ FAUNA

Het voorjaar is de dodelijkste periode voor de meeste vogelsoorten en amfibieën. De padden trekken naar de voortplantingspoelen. Voor zoogdieren zijn maart-april de dodelijkste maanden van het jaar. Het meest gemelde verkeersslachtoffer van de zoogdieren in april is de egel.
De klokverandering in voor- of najaar doet daar nog een schepje bovenop.

Vogelbescherming vlaanderen vzw
schaart zich achter het feit dat het jaarlijkse verzetten van winter- naar zomertijd eind maart en van zomer- naar wintertijd eind oktober nefast is voor onze wilde dieren. Na het klok verzetten stijgt het aantal aanrijdingen met wild in voorjaar (april/mei) en najaar (okt/nov). Naast het preventief vermijden van aanrijdingen door gebruik van ecorasters, bewaakte overwegen, ecoducten, wildspiegels, … kan het afschaffen van de omschakeling van winter- naar zomertijd het aantal aanrijdingen helpen te verminderen. Vanuit deze invalshoek steunen zij ons voorstel om het 2x per jaar tijd omschakelen af te schaffen.

Wildlife Taxi Team
Klok verzetten van winteruur naar zomeruur heeft gevolgen o.a. voor herten, reeën, wilde zwijnen, omdat het verkeer plotseling een uur eerder op gang komt. In deze periode van het jaar worden meer dieren aangereden dan op andere momenten. "Schemerdieren zijn het niet gewend dat er plots zoveel verkeer is op het moment dat zij actief zijn.". “Dieren hebben enkel een biologische klok en moeten er dus aan wennen dat er plots meer verkeer op de baan is. “

Diereronderdewielen.be
Jaarlijks worden er zo’n 10.000 tot 14.000 dode wilde dieren gemeld via www.waarnemingen.be , www.dierenonderdewielen.be en via de mobiele apps voor natuurwaarnemingen ObsMapp (Android) en iObs (Apple).
https://www.hln.be/dieren/natuurpunt-roept-op-om-dode-dieren-in-het-verk...
Zie grafiek onderaan. Door klikken op de afbeelding wordt deze vergroot.

De Hubertus Vereniging Vlaanderen,
belangenvereniging voor de jacht en jagers en officiële gesprekspartner voor de Vlaamse Overheid op het gebied van jacht, laat weten via hun website dat het risico op aanrijdingen met overstekend wild verhoogt in de weekends van de klokswitchen. “Omdat de spits dan samenloopt met het moment waarop wild zich in de ochtend en avond verplaatst”. Rond april en mei is het wild in Vlaanderen actief en mobiel. Jonge reeën en everzwijnen zwermen uit op zoek naar territorium, fazanten en hazen zitten in het voorplantingsseizoen. Zomeruur verhoogt het risico. (hvv.be 31/3/2019 nieuwsrubriek,)
https://hvv.be/news/zomeruur-verhoogt-risico-op-aanrijdingen-met-overste...

Adac Autoversicherung AG (Duitsland)...
stelt vast dat met overgang van zomer-naar winteruur op 31 okt het risico op ongevallen met wilde dieren door automobilisten ook toeneemt. In 2018 werden zo'n 272.000 ongevallen met wilde dieren gemeld bij autoverzekeraars. Dat blijkt uit actuele statistieken van ongevallen met wilde dieren van de Algemene Vereniging van de Duitse Verzekeringsbranche (GDV). Het risico is bijzonder hoog in april en mei en tussen oktober en december.